BAWAL ANG ANAK NA LALAKI

BAWAL ANG ANAK NA LALAKI

ni Aaron Shepard

Isang epiko mula sa Congo

PAGKILALA SA MAY AKDA:

Si Aaron Shepard ay isang tanyag na manunulat ng The Legend of Lightning Larry, The Sea King’s Daughter, The Baker’s Dozen, at marami pang iba tulad ng mga pambatang libro. Ang kaniyang mga sulatin ay lumabas na rin sa Cricket  at  Australia’s School Magazine.

Tanyag  at kilala si Aaron sa pagbabaliksaysay o “retold” ng mga kuwentong bayan at tradisyonal na literatura ng iba’t ibang bansa sa buong mundo. 

Ang kaniyang mga gawa ay kinilala ng American Library Association, National Council for the Social Studies, the American Folklore Society, the New York Public Library, at ang Bank Street College of Education. Ang kaniyang mga istorya ay nababasa at kinikilala ng marami lalu na sa mga kabataan, matatanda at mga taong nag-aaral ng tradisyunal na literatura.

  URI NG PANITIKAN:

·        Ang istoryang “Bawal ang Anak na Lalaki” ay isang epiko na nagpapakita sa pakikipagsapalaran ng tauhan at mahabang tula na mula sa sinaunang pasaling tradisyon. 

  LAYUNIN NG MAY AKDA:

·        Nais ng akda na ipahayag at imulat ang mga tao na mayroon at hindi dapat magkaroon ng diskriminasyon ang bawat lahi sa pagkakaroon ng lalaki o babae man na anak. Ang bawat magulang ay dapat mahalin ang anak at ang bawat anak ay dapat mahalin ang magulang.

   TEMA O PAKSA NG AKDA :

·        Ito ay nagpapakita sa tema patungkol sa pamilya, tradisyon, at kultura ng Afrika mula sa Congo.

  MGA TAUHAN/ KARAKTER SA AKDA:

•        She-Mwindo- Datu ng isang nayon na mayroong pitong asawa at nais lamang magkaroon ng babaeng anak at ipinagbabawal ang anak na lalaki.

•        Mwindo- Natatanging anak na lalaki ni She-Mwindo. Ipinanganak na naglalakad, nagsasalita at nakaiintindi.

•         Tiya Iyangura- Tiya na Mwindo na kapatid ni She-Mwindo na lubos na tumanggap kay Mwindo.

•         Ang paboritong asawa- Paboritong asawa ni She-Mwindo sa lahat ng pitong asawa na ina ni Mwindo.

  TAGPUAN/ PANAHON:

•  Nayon ng Tubondo- Kung saan namumuno ang datu at ipinanganak si Mwindo.
•  Ilog / Pampang- Kung saan pinaanod ang bariles na naglalaman ng sanggol na si Mwindo.

  NILALAMAN/ BALANGKAS NG PANGYAYARI:

·        Simula:

 -May dakilang datu na nagngangalang She-Mwindo mula sa nayon ng Tubondo. Isang araw ay ipinatawag niya ang kanyang mga taga payo, pitong asawa at mga mamamayan na kaniyang nasasakupan. Inanunsyo ng datu na anak na babae lamang ang kanyang tatanggapin at kung magkagayon na magkaroon siya ng lalaking anak ay kaniya itong papatayin.

·        Saglit na Kasiglahan:

-Sabay-sabay na nabuntis at naisilang ang anim na anak na babae. Nahuli sa paglabas si Mwindo at hindi inaasahang paglabas nito sa pusod ng kaniyang ina. Nagpakilala itong si Mwindo habang nagtatatakbo tangan ang isang conga.

Tunggalian:

Hindi lumabas agad ang anak na si Mwindo sa kadahilanang hindi siya katanggap tanggap para sa kaniyang ama. Nasaksihan ng datu ang kakaibang sanggol na naglalakad, nagsasalita at nakaiintindi kaya’t sinibat niya ito. Hindi tinamaan ang sanggol, lahat ng paraan upang mapatay ito ay hindi naging posible tulad ng paglilibing at pagpapaanod sa ilog. Pumunta si Mwindo sa kanyang Tiya Iyangura at doon ay tinanggap siya.

Kasukdulan:

Lumaki si Mwindo at nagbalak na kalabanin ang kaniyang ama. Isinama niya sa nayon ang mga tagapagsilbi, mga musikero, at isang tambulero. Umawit at sumayaw sila na pinangunahan ni Mwindo. Nagpakilala ito na ikinagulat ng kaniyang ama. Inutusan ni She-Mwindo na sibatin si Mwindo ngunit hindi ito natamaan. Sinubukan siyang gapiin sa pamamagitan ng sibat at pagdaluhong sa kaniya ngunit ang conga ang nagpatumba sa mga tauhang kalalakihan. 

Kakalasan:

Nagtagumpay si Mwindo sa pagsubok sa kaniyang ama. Tumakas ang kaniyang ama ngunit tumakbo siya ng mabilis upang mahabol niya ito. Nahabol at nahuli niya ang kaniyang ama sa pag-aakala nitong ito na ang kaniyang katapusan. 

·       

 Wakas:

-Bumalik sa nayon si Mwindo at ang kaniyang ama. Nagkapatawaran ang mag-ama at tinanggap ng Datu ang anak na si Mwindo. Naging masaya ang lahat na makita sila at napagtanto ng amang datu na dapat pahalagahan ang anak, babae man o lalaki dahil bawat isa ay biyaya at isang kahanga-hangang anak na lalaki si Mwindo.

   MGA KAISIPAN/ IDEYANG TAGLAY NG AKDA:

• Ang pagkakaroon ng kaugalian ng mga taga Congo na Polygyny o pagkakaroon ng maraming asawa ng lalaki.
• Ang polygyny ay pinapayagan sa batas ngunit ang polyandry o pag-aasawa ng marami ng isang babae ay ipinagbabawal.
• Mayroong tinatawag na bride price o pagbibigay ng malaking halaga ng pera ng pamilya ng lalaki upang maikasal sa anak na babae. Tinatawag na dowry sa ibang kultura, tulad ng dote sa Pilipinas.
• Ang pagiging makapangyarihan at kakaibang sanggol ni Mwindo ang naging susi para mapatunayan na hindi dahilan ang pagiging lalaki para siya’y hindi matanggap ng kaniyang ama.

  ISTILO NG PAGKAKASULAT NG AKDA:

·        Ang akda ay mayroong istilo sa pagsulat ng epiko kung saan nagsasalaysay ng mga pakikipagsapalaran ni Mwindo at paraang patula sa parte ng pagpapakilala at pagpapahayag ni Mwindo.

TEORYANG PAMPANITIKAN:

• Realismo- Naipakita na mayroong mga anak na hindi nakakatanggap ng pagmamahal at pagtanggap mula sa kanilang sariling mga magulang.
• Eksistensyalismo- Ang pagdedesisyon ni Mwindo na iwan ang kaniyang totoong ama at ina upang pumunta sa kaniyang Tiya dahil doon ay matatanggap siya.
• Marksismo-Mayroong diskriminasyon ang amang si She-Mwindo sa pagitan ng anak na babae at lalaki.
• Sosyolohikal- Ang mga paniniwala sa pagkakaroon ng anak ay likha ng kasaysayan, kultura, ideolohiya at kaisipan ng lipunan at kapaligiran sa akda.
• Moralistiko- Pinili ni Mwindo na huwag patayin at parusahan ang kaniyang ama, bagkus ay patawarin ito pagkatapos harapin ang pagsubok at kagustuhan ng kaniyang ama na siya’y patayin.
• Historikal- Ang istorya ay umiikot sa kasaysayan at nakagawiang kultura ng mga taga Congo.

 BUOD:

May dakilang datu na nagngangalang She-Mwindo mula sa nayon ng Tubondo. Isang araw ay ipinatawag niya ang kanyang mga taga payo, pitong asawa at mga mamamayan na kaniyang nasasakupan. Inanunsyo ng datu na anak na babae lamang ang kanyang tatanggapin at kung magkagayon na magkaroon siya ng lalaking anak ay kaniya itong papatayin. Sabay-sabay na nabuntis at naisilang ang anim na anak na babae. Hindi lumabas ang anak na si Mwindo dahil sa hindi siya katanggap tanggap para sa kanyang ama. Nasaksihan ng datu ang kakaibang sanggol na naglalakad, nagsasalita at nakaiintindi kaya’t sinibat niya ito. Hindi tinamaan ang sanggol, lahat ng paraan upang mapatay ito ay hindi naging posible tulad ng paglilibing at pagpapaanod sa ilog. Pumunta si Mwindo sa kanyang Tiya Iyangura at doon ay tinanggap siya. Si Mwindo ay lumaki at nagbalak na kalabanin ang kaniyang ama. Sinubukan siyang gapiin sa pamamagitan ng sibat at pagdaluhong sa kaniya ngunit ang conga ang nagpatumba sa mga tauhang kalalakihan. Tumakas ang kaniyang ama ngunit hinabol niya ito. Ipinahayag ni Mwindo na hindi niya papatayin ang kaniyang ama. Nagkapatawaran ang mag-ama at tinanggap ng Datu ang anak na si Mwindo.

Sanggunian: http://www.aaronshep.com/stories/057.html
                     http://www.aaronshep.com/author/intro.html
                     Sangguniang libro: Bulwagan:Kamalayan sa Gramatika at Panitikan

Miyembro:  Ong, Alyanna
                    Miravalles, Aitana
                    Tanagon, Desiree
                    Lopez, Dianne
                    De Leon, Paolo
                    Rivera, Jeremy